TÂY BÁ

Tây Bá Hầu. Tên thật ông là Cơ Xương, làm tôi vua Trụ (nhà Thương). Thuở ấy nước Trung Hoa chia làm 4 trấn chư hầu, mỗi trấn cai trị 200 nước nhỏ. Ông là người tài đức gồm đủ nên vua Trụ phong trấn giữ phương Tây (Tây Bá Hầu).

Bấy giờ Trụ Vương sủng ái Đắc Kỷ, nghe lời nàng làm điều trái lẽ: giết chết Khương Hoàng Hậu, lại sợ cha vợ là Khương Hoàng Sở báo thù, nên nghe lời Bí Trọng triệu bốn trấn chư hầu về Kinh giết đi, để trừ hậu hoạn.

Tây Bá được tin xủ quẻ biết đi chuyến nầy bị tù bảy năm. Khi vào đến Triều Ca, Bắc Bá Hầu vốn thuộc phe gian nịnh của Vu Hồn, Bí Trọng nên khỏi chết, còn Đông Bá Hầu và Nam Bá Hầu vì tánh cang cường, mắng Trụ Vương nên bị giết chết. Riêng Tây Bá Hầu, nhờ là người hiền đức và các quan hết lòng can gián mới được tha. Nhưng Trụ Vương chưa vừa ý, sai Vu Hồn Bí Trọng theo dò xét. Tây Bá trình thật câu chuyện chiếm quẻ, nên bị vua Trụ giam vào Dũ Lý.

Thời gian ở Dũ Lý, ông dạy dân lễ nghĩa và làm sách dịch dạy bói quẻ, nên dân chúng xa gần đều mến đức. Ngồi tù gần 7 năm, có con trưởng nam của ông là Bá Ấp Khảo đem báu vật trong nước dâng vua Trụ để cứu cha. (Báu vật gồm:

1. Xe thất hương, không cần người đẩy, muốn đi đâu cũng được.

2. Nệm tình tửu, có công giải rượu.

3. Bạch viên là con vượn biết nhịp và ca rất hay.)

Đắc Kỷ thấy Ấp Khảo đẹp trai nên sanh lòng tà dục, tâu vua cầm ông lại, lấy cớ học đờn để lả lơi trêu ghẹo. Song, Ấp Khảo lòng chánh trực, dùng lời can gián. Đắc Kỷ nổi giận tâu với vua Trụ: “Bá Ấp Khảo có tâm tà không thiệt ý dạy đờn…” Trụ Vương nghe theo, truyền giết Ấp Khảo và lấy thịt làm nhưn bánh bao, đem thử Tây Bá Hầu: “Nếu ông quả là bậc Thánh thì không bao giờ ăn thịt con, nên giết đi; bằng ăn thịt con, là người tầm thường, sẽ được tha về”. Lúc đó Tây Bá biết trước, nên thương trách Ấp Khảo, sao không nghe lời cha dặn, để đưa tới tình trạng nầy, rốt lại ông phải nén lòng ăn thịt con để được tha.

Khi đó, có Tán Nghi Sanh là quan của Tây Bá, đem vàng bạc hối lộ cho Vu Hồn Bí Trọng mới cứu được ông.

Về đến Tây Kỳ ông hết lòng dạy dỗ nhân dân, khiến trong nước mưa hòa gió thuận, nhà nhà đều an cư lạc nghiệp. Sau Văn Vương nghe tiếng Khương Thượng là bậc hiền tài, nên hai lần lên đến Bàn Khê rước ông về phong làm Thừa Tướng. Kế đó, vì Sùng Hầu Hổ quá tàn ác với lương dân nên Văn Vương cùng Khương Thượng cất quân sang đánh bắt được Hầu Hổ và giết đi.

Khi yên giặc, Văn Vương bắt đầu thọ bệnh rồi mất, nhằm tháng 11, niên hiệu 20 Trụ Vương, thọ 97 tuổi. Quần thần tôn Cơ Phát, con thứ của Văn Vương, lên nối ngôi, hiệu là Võ Vương và tôn Tử Nha lên hàng Thượng Phụ, cùng trị quốc.

Xi-Bo - Count of the West

King Wen of Zhou (Chinese: 周文王; pinyin: Zhōu Wén Wáng; 1112–1050 BC, the Civilizing King) was Count of Zhou during the late Shang dynasty in ancient China. Although frequently confused with the Duke of Zhou, also known as "Lord Zhou", they are different historical personalities. Although it was his son Wu who conquered the Shang following the Battle of Muye, Count Wen was posthumously honored as the founder of the Zhou dynasty and titled King. Many of the hymns of the Classic of Poetry are praises to the legacy of King Wen. Some consider him the first epic hero of Chinese history.

Born Ji Chang (姬昌), Wen was the son of Tairen and Ji Jili, the Count of Zhou, a small state along the Wei River in present-day Shaanxi. Jili was betrayed and executed by the Shang king Wen Ding in the late 12th century BC, leaving the young Chang as the Count of Zhou.

Wen married Taisi and fathered ten sons and one daughter by her, plus at least another eight sons with concubines.

At one point, King Zhou of Shang, fearing Wen's growing power, imprisoned him in Youli (present-day Tangyin in Henan) after he was slandered by the Marquis of Chong. His eldest son, Bo Yikao, went to King Zhou to plead for his freedom, but was executed in a rage by slow slicing and made into meat cakes which were fed to his father in Youli. However, in order to save him, many officials (in particular San Yisheng and Hong Yao) who respected Wen for his honorable governance, brided King Zhou with so many gifts – including gold, horses, and women – that the latter released Wen, and also bestowed upon him his personal weapons and invested him with the special rank of Count of the West. Wen offered a piece of his land in Western Luo to King Zhou, who in turn allowed Wen to make one last request. He requested that the Burning Pillar punishment be abolished, and so it was.

Subsequently, upon returning home Wen secretly began to plot to overthrow King Zhou. In his first year as Count of the West, he settled a land dispute between the states of Yu and Rui, earning greater recognition among the nobles. It is by this point that some nobles began calling him "king". The following year, Wen found Jiang Ziya fishing in the Pan River and hired him as a military counselor. He also repelled an invasion of the Quanrong barbarians and occupied a portion of their land. The following year, he campaigned against Mixu, a state whose chief had been harassing the smaller states of Ruan and Gong, thus annexing the three of them. The following year, he attacked Li, a puppet of Shang, and the next year he attacked E, a rebel state opposed to Shang, conquering both. One year later he attacked Chong, home of Hu, Marquis of Chong, his arch-enemy, and defeated it, gaining access to the Ford of Meng through which he could cross his army to attack Shang. By then he had obtained about two thirds of the whole kingdom either as direct possessions or sworn allies. That same year he moved his capital city one hundred kilometers east from Mount Qi to Feng, placing the Shang under imminent threat. The following year, however, the Count of the West died before he could cross the Ford. It is worth-noting, nonetheless, that other sources suggest he died in battle during the Zhou campaign against the Yin-Shang.

Four years after his death, his second son, known as King Wu, followed his footsteps and crushed the Shang at Muye, founding the Zhou dynasty. The name "Wen" means "the Cultured" or "the Civilizing" and was made into an official royal name by King Wu in honor of his father. Wikipedia

unsplash