PHẬT GIÁO HÒA HẢO
HARMONY BUDDHISM
Bóng hồng vừa mới thoáng qua,
Nhơn-sanh tỉnh giấc tìm nhà Thánh Tiên.
Thánh chúa phán ra miền Nam-địa,
Mặc cho đời mai-mỉa cười chê.
Nhìn dân châu lụy ủ-ê,
Biết sao trút hết gánh về ta mang.
Mang cho hết tai nàn thế-giới,
Kẻ tâm lành bớt đợi chờ trông.
Cốt xưa thiệt giống Lạc-Hồng,
Trên hòa dưới thuận một lòng mến yêu.
Nay hiếm kẻ ỷ nhiều tiền của,
Vội làm trò hát múa lăng-xăng.
Xâu nhau đặng có tranh ăn,
Cùng là giành mặc cho bằng ngoại-bang.
Người sao lại bỉ bàng tôm cá.
Thức ăn thừa khiếp nỗi ném quăng.
Kẻ nghèo lo chạy ngày hằng.
Lại không đủ bữa rối nhăn đời người.
Xem thế sự biếng cười biếng khóc,
Chẳng rung-rinh quèo móc chi ta.
Cười là cười thói ranh ma,
Khóc là khóc kẻ chưa ta dỗ-dành.
Cơn lỡ-vở buồn tanh chuyện quái,
Tim non đời kinh hải bao phen.
Từ xưa ông cống xù quèn,
Ngày nay ông bịnh ông ghen việc nhà.
Bởi mắc việc đi xa đánh chén,
Bà ở nhà sẽ lén cải trang.
Sét tin ruột nọ bàng-hoàng.
Gượng say làm tỉnh rỗi nhàn cụng ly.
Thấy hiếm kẻ vô nghì lạc Đạo,
Đua một lòng làm bạo làm xằng.
Ai mà xét đến ăn-năn,
Quày đầu hướng thiện bần tăng dắt giùm.
(Tiếp theo bài trước)
Mắt thấy đứa vô nghì phát giận,
Ngặt nỗi mình còn bận pháp-thân.
Chờ con đầy-đủ nghĩa-nhân,
Ra tay tế-độ dắt lần về ngôi.
Có ngày mở rộng quí-khôi,
Non thần vang chuyễn Khùng ngồi xử phân.
Huyền cơ máy tạo xoay vần,
Đồng về Phật-cảnh mười phần xinh tươi.
Thánh Tiên vừa nhích miệng cười,
Chúc mừng trần-thế có người chơn tu.
Ngày nay vừa lúc trăng thu,
Tiết trời ảm đạm mịt-mù gió mây.
Mua phùn lát-đát đượm bay,
Canh tràng thơ-thẩn thân Thầy bơ-vơ.
Truân-chuyên Tạo-hóa thờ-ơ,
Đưa người lương-thiện lỡ bờ xa quê.
Ru con buồn ngủ chưa mê,
Tằm đòi lên kén sợ dê phá chuồng.
Nực cười cho lũ sói muông.
Đem điều cay nghiệt phá tuồng Thuấn Nghiêu.
Đến sau phách lạc hồn xiêu,
Rả-rời thân thể mang nhiều họa-ương.
Ai ôi! hãy ngắm cho tường,
Nhìn ông tận mặt hùng cường làm chi?
(Viết tại nhà thương Chợ-quán, ngày 25-8 Canh-Thìn)
The orange reflection just glides by,
Prompting humans to seek the Holy Site.
Saint King Justice appears in the South,
Despite folks’ ridicule and bad-mouth.
Tearfully brooding over the masses,
I care to clean up all their morass.
Drain the world’s woes on My shoulders,
And the honest can early meet Master.
They used to belong to the Lac-Hong race,
In harmony, they are a close-knit polulace.
Now, many rely on their riches,
And impulsively make their theatrics.
They tangle one another to wrest favors,
And profits to be on par with foreigners.
How can people belittle prawns and fish,
Throwing away their left-over dish.
The poor struggle to make ends meet,
Yet they're unable to meet their daily needs.
Social scenes look hard to describe,
How do folks not worry, but they chide!
Chuckling I chuckle at the malignant,
Crying, I cry for those I have yet to train.
I’m sad seeing my mission unfinished,
Upheavals have left people panicked.
Of old, ‘ông Cống’(4) were tawdry,
Nowadays ailing, they have home jealousy.
'Cause they are posted far away but drink,
The wives at home let an affair sneak in.
This lightning news leaves them panicky,
Tipsy, in faked self-control, on they party.
Many are seen losing morality,
They keep abusing physicality,
Whoever bother to show remorse,
I’ll redirect them to the right course.
(Continued)
I get furious seeing the knave,
But I hold back for my dharma-kaya.
I wait till I see the moral paragon,
Then I bless them for exaltation.
One day there’ll be a Grand Open,
Mad will preside on thunder mountain.
The mystic machine is cyclic,
Life on Buddhaland is highly idyllic.
The Holy Spirits have just been jubilant,
At the world having the true practician.
Today, despite the Autumn Moon,
It is gloomy, dazzling as in a typhoon.
Drizzles sprinkle air-borne,
Idling the night away, I’m all alone.
In my ordeal, Creator is disinterested,
Helping the good being disoriented.
I have not yet put my children to sleep,
Silkworms cocoon lest goats ruin their keep.
I chuckle at wolves and wildfowls,
They cruelly undermine Shun-Yao’(5)s roles.
They will later lose their souls,
Their bodies dismembered with woes.
By the way, please watch Me carefully,
Take a close-up and why act arrogantly?
(Written at Cho Quan Hospital, 25th August, Metal Dragon - 1940)
Chú Giả̀i: Bóng Hồng, Lạc Hồng, Bỉ Bàng
Bóng Hồng: Nghĩa thứ nhất ám chỉ người con gái, vì theo tục lệ bên Trung Hoa ngày xưa, người con gái thường mặc quần hồng. Nghĩa thứ hai: ám chỉ Bóng Mặt Trời, buổi sáng tinh sương mới mọc lên, có màu hồng tươi sáng, hùng vĩ. Ý bóng nói về Minh Vương ra đời, vì Mặt Trời mọc hướng Đông, mà hướng Đông cũng chỉ là hướng của Vua. Mặt trời mọc lên có vầng thái dương rực rỡ của bình minh là để cho mọi người tỉnh thức sau một đêm dài mê ngủ, hay để soi vào các bóng tối của màn đêm, khiến mọi vật bị u trầm.
Lạc Hồng: Còn gọi là Hồng Lạc. Theo truyền thuyết, người Việt thờ vật tổ là con chim Hồng Lạc, có hình khắc trên trống đồng Ngọc Lũ. Có nhiều nhóm dân tộc Việt, trong đó Lạc Việt có thờ chim Hồng Lạc thì gọi là Lạc Việt, có mặt cách nay hơn bốn ngàn năm tại miền Bắc Việt Nam và phía Nam sông Dương Tử. Truyền thuyết cho rằng Hồng Lạc là tên viết tắt của họ Hồng Bàng và Lạc Long Quân, vị vua đầu tiên của dân tộc Việt Nam.
Bỉ Bàng: còn viết là 'bỉ báng', nghĩa khinh miệt, xem thường, miệt thị Tài liệu Tham Khảo:ChuNom.org
Tôm Cá/Cá Tôm: là loài vật sống dưới nước; đối với người, có thể gọi chung hai loài này là đại diện cho thủy sản, một loại thực phẩm rất cần thiết để nuôi sống con người. Đông bằng Cửu Long nổi tiếng về sự phong phú về thủy sản, nên phần lớn người dân sống bằng nghề đánh cá ven sông. Đức Thầy nói đến một số người dân may mắn được của Trời cho không biết quý trọng mà ỷ lại vào đo ăn uống phung phí, không kể đến chẳng những sinh mạng nhỏ bé của tôm cá, nhưng còn làm cho nhiều gia đình thiếu ăn thiếu mặc thêm buồn tủi cho thân phận thấp hèn của mình, kiếm ăn từng ngày.
Red Reflection: the 1st definition, refers to a beautiful girl, for the Chinese girl of the former days tended to wear the red skirt, which was said to make them more attractive. The 2nd definition: a reflection of the sun on the rise, which has a grand orange glow. In a figurative sense, it represents the coming of the King from the East. In the Eastern philosophy, sunrise here can epitomize the herald of a new era for the world to cultivate themselves, now that they have a chance to receive holy guidance and blessing.
Lac Hong: also Hong Lac. in their legend, ancient Vietnamese regarded Hong Lac ̣(flemingo-like) as their totem, having their images engraved on their Ngoc Lu’s drums. There were many Viet groups, but the Vietnamese belong to Lac Viet group, who existed in North Vietnam and South of the Yangtze River over 4000 years ago. It is also said that Hong Lac is the abbreviation of the Hong Bang race and Lac Long Quan, the first King of the Vietnamese people.
Explain line 14: To despise vt.: to take lightly; to condescend, to belittle, and to ridicule. Reference: Chunom.org.
Prawn and Fish: animals which live in waters. Aquaculture is very popular in Vietnam, thanks to the Mekong River, which many locals live on. Lord Master refers to a few people who were lucky to live on such a naturally endowed land, yet did not appreciate its good fortune, but had adopted a prodigal lifestyle. They not only disregard the little lives of prawns and fish, which Lord Master compared to many poor families. These became even more disgruntled with their own fates.
ÔNG ỐNG XÙ QUÈN
ông cống xù quèn: ông cống, trong thời phong kiến, tước hiệu dùng dành cho người thi đậu cử nhân, trong khi người đậu tiến sĩ thì gọi là ông nghè. Đó là tiếng gọi của người bình dân để gọi những người khoa bảng, và cũng có hàm ý những quan chức có quyền lực trong tay. Danh từ ông nghè, ông cống thường đi chung với nhau, chẳng hạn câu ‘con ông nghè, ông cống’, dùng để chỉ con nhà có quyền thế.
Tuy nhiên, hai chữ xù quèn hàm ý mỉa mai, tức là người có tiếng ông cống thường là người không có bao nhiêu quyền lực, nhưng lại hay khoe khoang, phách lối. Do đó, có người không là đạt đến trình độ trên, người ta cũng gọi ‘ông nghè, ông cống’, để chỉ tánh hay khoe khoang, ỷ quyền thế, hiếp dân lành.
Trong thời Pháp thuộc, hệ thống giáo dục, khoa cử theo chữ Nho, không còn được xem như con đường hoạn lộ để làm “dân chi phụ mẫu’ nữa, mà là làm tay sai cho Pháp. Do đó, ông nghè, ông cống không còn được dân chúng kính nể nữa, mà chỉ để thị uy mà thôi.
PETTY MANDARIN
ông cống xù quèn: this phrase implies, under the traditional feudal system in transition, those who succeeded in bachelor exams, whereas ‘ông nghè’ was the title for those who succeeded in the doctoral exam. These two terms often go together in folklore to ironize those who are reliant on their powerful families to ascend their positions quickly.
The terms ‘xù quèn’ has sarcastic implications for those who have little power yet tend to boast their positions and often use any means to curry favors from their superiors. Though they have not reached these ranks, the masses dubbed them 'ông nghè, ông cống' those specialized in abusing the commoners.
They adopted Western lifestyles to show they were civilized like their Westerners, but in reality, they can’t hide their lack of civility and maturity. They were struggling to survive the era when their old traditional education system had been obsolete.
Đức Phật có Tam Thân:
1. Pháp Thân: “thân của thực tại”, vốn không có hình tướng, không thay đổi, siêu vượt, và không thể hình dung được. Đồng nghĩa với như lai, hay bản thể trống không.
2. Báu Thân: “An Lạc thân”, thiên thể của Phật. Nhân cách hoá sự hoàn hảo vĩnh cữu, trong ý nghĩa tối thượng của nó. Nó “an cư trong cõi Cực Lạc và không bao giờ thể hiện trong thế giới phàm trần, mà chỉ trong thiên giới, có các vị Bồ Tát đã thành chánh quả kề cận.”
3. Hoá Thân: “Thân đầu thai” của Phật. Để làm lợi lạc cho chúng sanh, một vị Phật phải nhập thai trong một thân xác hữu hình thích hợp, như trường hợp Đức Thích Ca Mâu Ni Phật. Thân xác đầu thai của Phật không nên lầm lẫn với vị Phật tạo ra bằng ảo thuật. Vị trước là thật, thân xác con người có thể sờ mó được, có một khoảng thời gian sống nhất định. Vị thứ hai là hình dáng Phật ảo giác do quyền năng mầu nhiệm tạo ra, và có thể thâu lại cũng bằng quyền năng mầu nhiệm.
Dictionary-Encyclopedia-of-Buddhism.pdf: pps 772-773
Huyền Cơ: Cỗ Máy Diệu Huyền; Bí Mật của Tạo Hoá; sự Mầu Nhiệm người thường không thể hiểu được.
Sun-Yao: Viết tắt của hai chữ Thuấn Nghiêu, là tên của hai vị vua đầu tiên của Nước Trung Hoa cổ đại, được xem là hai nhà cai trị vô cùng đức độ, nên thời kỳ trị vì của họ tương truyền là thời Hoàng Kim. Không có sự tranh quyền giữa các con vua, mà người kế vị được tuyển chọn dựa trên đạo đức của họ.
Buddha has Three Bodies:
1. Dharmakaya: the Dharma-body, or the “body of reality”, which is formless, unchanging, transcendental, and inconceivable. Synonymous with suchness or emptiness.
2. Sambhogakaya: the “Blissful Body,” the Celestial Body of the Buddha. A quintessence of eternal perfection in its ultimate sense. It dwells on the Pure Land without manifesting itself in the mundane world, but only in the celestial spheres, accompanied by enlightened Bodhisattvas.”
3. Nirmanakaya: the “incarnated body” of the Buddha. In order to benefit certain sentient beings, a Buddha incarnates himself into an appropriate, visible body, such as that of Shakyamuni Buddha. The incarnated body of the Buddha should not be confused with a magically produced Buddha. The former is a real, tangible human body that has a definite life span. The latter is an illusory Buddha-form which is produced by miraculous powers and can be withdrawn by miraculous powers.
Dictionary-Encyclopedia-of-Buddhism.pdf: pps 772-773
Mysterious Machine; the secret of the Creator; a Mystery which an ordinary person can’t understand.
Sun-Yao: two monarchs named Sun and Yao, whose rules were dubbed the Golden Age of ancient China when no rivalry for power between family
members existed , and the successor was selected
on the basis of their personal attributes and moral qualities. Silkworms want to build up cocoons lest goats should destroy their pen.
ĐẠI Ý
Đức Thầy nói về sự tuần hoàn của Tạo Hoá, hết thịnh rồi đến suy, và mảy Thiên Cơ đã định cho cuộc Tẩy Trần rất khốc liệt nay may, nên khuyên mọi người phải rán tỉnh tâm tu hành, chớ nên chần chừ vì thời gian không còn kịp nữa mà cứ lo giành giựt, hơn thua, nhứt là những phường vá áo túi cơm, chỉ biết sống lo chạy theo văn minh vật chất, tiền tài, danh vọng. Còn một số người nữa chạy theo ăn bám quyền lực của kẻ xâm lăng mình. Họ không ngờ rằng chính Phật Tiên đã xuống trần sống gần với họ mà họ không biết, trái lại còn chê bai, khinh thị, những bậc giác ngộ, muốn khuyên đời mau mau tỉnh giấc, nhưng lại giả ngu giả dại. Đến ngày kia họ gặp tai nàn mới biết Trời Phật công bình.
EXTRACT
Master indicates that the Creator’s movement in which vicissitudes succeed one another, in a lead up to an imminent Apocalypse, thus advising everyone to wake up and practice. They do not have much time to procrastinate, yet preoccupied with winning fames and interests. He especially warned those materialistic, and those sycophants of foreigners. They do not know that Buddha and Fairies have descended on the world and were living among them. They ignore and ridicule the enlightened, who pretend to be imbeciles. When they encounter their calamities, they will realize that the Supreme are fair and just.
BỐI CẢNH
Đức Thầy sáng tác bài này nhằm lúc ngày bị Pháp quản thúc cho dời vào Nhà Thương Chợ Quán Sài Gòn, mục đích ngăn trở việc ảnh hưởng lan rộng của truyền giáo của ngài ở miền Tây Nam Bộ. Tuy bị quản thúc, sự quyết tâm hoằng pháp của ngài vẫn không lay chuyển, mà còn tạo cho mình cơ hội để thu nhận thêm tín đồ. Ngài đã dùng huyền diệu để độ bệnh và sự hỗ trợ của các chư thần theo hầu ngài cho phép ngài có thêm ảnh hưởng với những người trí thức như bác sĩ Trần Văn Tâm và các nhân vật được đào tạo trong nền giáo dục mới của Tây Phương. Suốt thời gian đó, các cuộc biến chuyển thời cuộc ở trên thế giới và ở Đông Dương đang diễn ra một cách mau chóng, nhưng người thường không biết được. Ngài cũng biết vì Thiên Cơ đã sắp đặt, ngài chỉ làm phận sự dạy đời, chứ không thể thay đổi số mệnh của đất nước và thế giới được. Người dân phải chịu khổ lâu dài.
CONTEXT
Lord Master wrote this poem under French surveillance, which moved Him to the Cho Quan Hospital, Sai Gon, aimed at preventing His influence from further spreading in the Southwestern region. Despite this relocation, His resolve in faith propagating was unwavering; he knew how to circumvent the intelligence agencies to continue preaching. Owing to his miraculous faith healing and highly charismatic personality, he has received more followers, especially Dr. Trần Văn Tâm, and the other French-educated, who were working at the Cho Quan hospital. Throughout this period, several major world events, especially in Indochina, have taken place, which yet the ordinary could not understand, as he had predicted yet could not change the fate of his country and the world.
The masses have to suffer at lengths as he said has been predestinated.
